Reflectie: De Europese Kritieke Grondstoffenwet (CRMA) en de weg naar strategische autonomie

Toeleveringsketens grondstoffen en aardmetalen zijn kwetsbaar

De wet benadrukt het groeiende besef van de kwetsbaarheid van moderne toeleveringsketens, vooral met betrekking tot kritieke goederen en bijbehorende grondstoffen. Gebeurtenissen zoals de Covid-19-pandemie, de Russische invasie van Oekraïne en de geopolitieke opkomst van China hebben deze kwetsbaarheid genadeloos blootgelegd. Het idee dat mondiale toeleveringsketens, op basis van vrijhandel, onvoldoende leveringszekerheid bieden is pijnlijk duidelijk geworden.

CRMA is noodzakelijk door concurrentie en geopolitieke landschap

De CRMA streeft naar het diversifiëren van de verschillende stadia van de waardeketen van strategische grondstoffen, het beter monitoren van risico's, en het verbeteren van circulariteit en duurzaamheid. Een aspect van de wet dat veel aandacht krijgt zijn de kwantitatieve doelen, zoals het verzekeren dat Europa voor niet meer dan 65% van haar aanvoer van een enkel land afhankelijk is. Deze benadering is ambitieus maar noodzakelijk gezien de steeds complexere geopolitieke landschappen en toenemende concurrentie om toegang tot kritieke grondstoffen.

Zorgt de nieuwe EU grondstoffenwet voor de nodige investeringen?

Desalniettemin roept de CRMA ook enkele belangrijke vragen op. Ten eerste, hoe gaat de wet de praktijk beïnvloeden? Gaat deze daadwerkelijk de investeringen stimuleren die nodig zijn om de Europese industriële basis te versterken? De wet legt benchmarks vast, maar het succes ervan zal afhangen van de mate waarin deze benchmarks worden bereikt en hoe ze worden gehandhaafd. Belangrijk om te weten is dat aan de CRMA geen financiële middelen zijn verbonden. Dat is bijvoorbeeld anders in de VS, die 350 miljard dollar investeren met de Inflation Reduction Act.

Minder focus op voorraadbeheer, meer op duurzame productie

Een ander punt van zorg is de focus van de wet op voorraadbeheer van strategische grondstoffen. Hoewel voorraadbeheer belangrijk is voor het waarborgen van de continuïteit van de toeleveringsketens, kan een te grote nadruk op stockpiling leiden tot inefficiëntie en politieke spanningen zodra geld wordt toebedeelt. Het is van cruciaal belang dat Europa een gebalanceerde aanpak hanteert die zowel voorraadbeheer als investeringen in duurzame productie en recycling omvat. De aandacht voor die gewenste investeringen is nu beperkt in de CRMA.

Bovendien moet de EU ervoor zorgen dat de CRMA in lijn is met haar bredere beleidsdoelstellingen, zoals de Green Deal en het streven naar klimaatneutraliteit. Het is belangrijk dat de wet niet alleen gericht is op het versterken van de Europese industriële basis, maar ook op het bevorderen van duurzame productie en het verminderen van de milieu-impact van grondstoffenwinning en -gebruik. Denk daarbij aan verplichte recycled content zoals al bij batterijen gebeurt, of het verder onderzoeken en uitwerken van re-manufacturing technologie en urban mining.

Internationale samenwerking essentieel voor oplossing

Ten slotte, terwijl de CRMA een belangrijke stap is in de richting van het waarborgen van de strategische autonomie van Europa, moet de EU ook blijven streven naar internationale samenwerking en dialoog. Gezien de mondiale aard van toeleveringsketens en grondstoffenmarkten, is het essentieel dat Europa nauw blijft samenwerken met zijn internationale partners om gemeenschappelijke uitdagingen aan te pakken en gezamenlijke oplossingen te vinden.

Kortom, de Europese Kritieke Grondstoffenwet markeert een belangrijke mijlpaal in de inspanningen van Europa om zijn strategische autonomie te versterken en zijn industriële basis te beschermen. Maar het succes zal afhangen van de mate waarin bedrijven daadwerkelijk gaan investeren in duurzame productie.