Een duurzamere haven: de brandstofstrategie voor HIC Rotterdam

Hoe pak je verduurzaming aan in een omvangrijk havengebied waar meer dan 120 industriële bedrijven actief zijn? En waar een goede transportinfrastructuur onmisbaar is? Kan het überhaupt, een haven zonder fossiele brandstoffen? De weg er naartoe is nog lang. Ook in het havengebied van Rotterdam.

De Rotterdamse haven speelt een belangrijke rol in het internationale goederenvervoer en is zelfs het op-één-na-grootste brandstofcluster ter wereld. HIC Rotterdam draait nog bijna volledig op fossiele brandstoffen. En dat is een probleem.

De grote vraag is hoe de haven zijn groene ambities gaat verwezenlijken en tegelijkertijd de sterke economische positie behoudt of zelfs versterkt.

Verschillende belangen, uitdagingen en doelen

In een situatie met veel verschillende partijen en stakeholders is het knap lastig om het eens te worden. Ook de manier waarop CO2-uitstoot teruggedrongen wordt.

Wat de ene belanghebbende voordeel oplevert, kan heel negatieve gevolgen hebben voor de ander. Het helpt dan om een neutrale partij aan tafel te hebben, die ervaring heeft met het in goede banen leiden van ingewikkelde innovatietrajecten.

De betrokken partijen in het HIC Rotterdam en TNO Vector werkten samen tijdens een eerder project over e-fuels. Later ontstond binnen HIC Rotterdam het plan om deze resultaten te vertalen naar een strategie om ook met e-fuels te gaan werken. TNO Vector kwam al snel in beeld om als neutrale partij in deze strategievorming het voortouw te nemen.

Het begint bij goed luisteren

Bij dit soort complexe onderwerpen is het niet reëel dat er na één sessie een oplossingsrichting op tafel ligt waar iedereen zich in kan vinden. Het begint met goed naar elkaar luisteren en het zoeken naar gezamenlijke belangen.

Wel is het zo dat de betrokken partijen binnen HIC Rotterdam allemaal met een verduurzamingsopgave te maken hebben. En ze zijn voor een groot deel van elkaar afhankelijk om de doelstellingen te halen. Dat inzicht helpt om er werk van te maken.

Gezamenlijke strategie voor HIC Rotterdam

Na verloop van tijd werden de contouren van een verduurzamingsstrategie steeds duidelijker. Kern van de strategie voor HIC Rotterdam is om de CO2-uitstoot in het zwaar transport terug te dringen door gebruik te maken van e-fuels en groene waterstof. Naar verwachting gaan duurzame brandstoffen vanaf 2030 een belangrijke rol spelen in de transportsector.

Logisch om daar alvast op voor te sorteren. En dat leidde al snel tot de volgende vraag: nu zelf meteen flink investeren in grootschalige productie van e-fuels en waterstof óf het grootste deel importeren? Om een goed antwoord op die vraag te vinden, werden er meerdere toekomstscenario’s uitgewerkt.

Rekening houden met geopolitieke ontwikkelingen

Bij de strategische afwegingen ging het niet alleen om prijs. Uiteraard is het interessant om te onderzoeken waar het produceren van e-fuels en waterstof het goedkoopst is, maar ook geopolitieke ontwikkelingen spelen een rol. Waterstof zou in de toekomst één van de kritieke grondstoffen kunnen zijn waar Nederland en de EU strategische autonomie over willen hebben.

Vanwege de geopolitieke ontwikkelingen is besloten het leeuwendeel van de e-fuels te importeren maar een deel van de nodige waterstof wél lokaal te produceren. Daarbij komt het goed uit dat er binnen het HIC Rotterdam al geïnvesteerd wordt in elektrolysecapaciteit. Inmiddels lopen er ook projecten die de grootschalige import van ammoniak en andere waterstofdragers mogelijk moeten maken. Deze projecten passen naadloos in de nieuw geformuleerde strategie.