Mens en robot houden elkaars hand vast

Werken aan de toekomst van artificial intelligence in Nederland


Artificial intelligence (AI, kunstmatige intelligentie) is een van de grote innovaties van deze tijd, met toepassingen op talloze terreinen. Naast de kansen die AI biedt, zijn er ook veel vragen over deze ingrijpende systeemtechnologie. Welke voordelen kunnen we benutten? Hoe verhouden economie, mens en maatschappij zich tot AI? Welke bedreigingen en zorgen zijn er? Hoe staan privacy of afhankelijkheid van big tech in verhouding tot AI? TNO Vector speelt een centrale rol in het zoeken naar antwoorden op deze vragen. In samenwerking met o.a. de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC), AiNed en TNO APPL.AI dragen we bij aan de kennisbasis van Nederland op dit gebied.

Partners bij elkaar brengen

Als spin in het Nederlandse innovatienetwerk speelden we een belangrijke rol in de oprichting van de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) in 2019, samen met TNO APPL.AI. Daarin werken overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke partijen gezamenlijk aan een AI Agenda voor Nederland.

Anita Lieverdink, senior orchestrator bij TNO Vector, heeft als kernteamlid geholpen met de oprichting en uitvoering van de eerste strategieperiode van de Nederlandse AI Coalitie.

“De oprichting van de NL AIC past typisch in het straatje van TNO Vector. Met het vakgebied Orchestration Innovation hebben wij als TNO Vector veel ervaring en expertise op het terrein van strategische publiek-private samenwerkingen voor innovaties. En binnen het vakgebied van AI werkt TNO Vector samen met allerlei partners over de gehele keten: van onderzoek tot toepassing. Een uitstekende basis voor het vormen van een coalitie.”

Het hele spectrum van AI in Nederland

De Nederlandse AI Coalitie telt nu zo’n 500 partners. De coalitie bouwt expertise op, verbreedt samenwerkingen met nieuwe partijen en vindt financiering voor onderzoek en ontwikkeling.

Lieverdink: “De NL AIC werkt dus aan het hele spectrum. Denk aan data delen als bron van AI-oplossingen, cursussen over wat AI betekent binnen diverse vakgebieden, een AI-parade voor bewustwording onder het bredere publiek, hulp bij ethische en juridische aspecten en nog veel meer.”

"Met zo’n 500 stakeholders—bedrijven, ngo’s, overheden, kennisinstellingen—en de goedkeuring van ons AiNed Groeifondsvoorstel zijn we nu aanbeland in de volgende fase, die van de implementatie van oplossingen.” - Anita Lieverdink, senior orchestrator bij TNO Vector

Implementatie

In 2019 publiceerde de NL AIC zijn eerste position paper ‘Algoritmen die werken voor iedereen’. De paper maakt duidelijk dat de Nederlandse artificial intelligence positie goed is, maar dat er werk aan de winkel is om deze positie te behouden en versterken.

“Het position paper is een agenda met daarin de strategische doelen van Nederland op AI-gebied en is een eerste aanzet tot oplossingen van maatschappelijke problemen. Met zo’n 500 stakeholders—bedrijven, ngo’s, overheden, kennisinstellingen—en de goedkeuring van ons AiNed Groeifondsvoorstel zijn we nu aanbeland in de volgende fase, die van de implementatie van oplossingen.”

Er is een rijk palet aan voorbeelden van AI toepassingsgebieden die voor Nederland relevant zijn. Denk aan cultuur en media, defensie, energie en duurzaamheid, financiële dienstverlening, gebouwde omgeving en gezondheid en zorg. Werkgroepen op deze gebieden brengen de toepassingen in kaart en ontplooien nieuwe initiatieven.

Startups en scale-ups

“Opschaling en inbedding van AI in bedrijven en maatschappij zijn dus een prioriteit.” In 2021 werd de stichting AiNed opgericht. Het publiek-privaat meerjarenprogramma AiNed brengt Nederland in de kopgroep van AI-landen en levert een grote bijdrage aan de internationale concurrentiepositie van Nederland.

Lieverdink is gevraagd om ‘Breaking barriers’, het startup en scale-up programma van AiNed, vorm te geven: “Van de momenteel circa 800 AI startups bereikt slechts 11% een schaalgrootte. We willen AI startups in hun eerste groeifase helpen opschalen, door het aanbieden van gerichte individuele ondersteuning. Denk aan het helpen verkrijgen van toegang tot data, support bij ethische en juridische kaders van hun toepassingen, internationalisatie en het verkrijgen van financiering.

Hulp bij opschaling levert economische voordelen op. Daarnaast spelen artificial intelligence startups een belangrijke rol als leverancier voor het mkb en het grotere bedrijfsleven. De startups bieden namelijk oplossingen voor maatschappelijke en op de mens gerichte uitdagingen, zoals duurzame energievoorziening, optimale mobiliteit, betrouwbare media en betaalbare gezondheidszorg.”

Ook aan de slag met strategische publiek-private samenwerkingen voor innovaties? Neem contact op met onze expert.